Του Δημήτρη Δελεβέγκου
Την τελευταία τριετία κατά την οποία η εξόρυξη και κατεργασία ζεόλιθου -πολύτιμου ορυκτού εν αφθονία στο ελληνικό υπέδαφος- παραμένει χαμένη στην... μετάφραση, έχει αναπτυχθεί μία ιδιαίτερα επικερδής αγορά. Ολοένα και περισσότερες εταιρείες δραστηριοποιούνται στην εμπορία ζεόλιθου, ενός υλικού με ευρεία χρήση στην γεωργία, τη βιομηχανία και την ιατρική.
Την ίδια στιγμή, στην περιοχή των Πετρωτών Έβρου βρίσκεται κοίτασμα ζεολίθου, άνω των 100 εκατ. τόνων, με πολύ μεγάλη καθαρότητα (95%), χαρακτηριστικό που το καθιστά από τα καλύτερης ποιότητας διεθνώς.
Ο ζεόλιθος είναι περιζήτητος στην εγχώρια και την παγκόσμια αγορά, καθώς εξαιτίας της μεγάλης απορροφητικής ιδιότητάς του, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα από την κτηνοτροφία, για τη βελτίωση της ποιότητας του πόσιμου νερού, τη διαχείριση απόβλητων μεταλλείων, την επιστροφή εδαφών σε γεωργική χρήση, αλλά και ως συμπλήρωμα διατροφής.
Διένεξη
Ωστόσο, το κοίτασμα των 100 εκατ. τόνων στα Πετρωτά παραμένει εδώ και πολλά χρόνια αναξιοποίητο. Αιτία; Η μακροχρόνια, πλέον, διάσταση απόψεων μεταξύ του υπουργείου Περιβάλλοντος (της νυν και πρώην διοίκησης) και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης.
Η Geovet είναι η εταιρεία που από την άνοιξη του 2011 προσπαθεί χωρίς αποτέλεσμα να εξορύξει και να κατεργαστεί το ζεόλιθο Έβρου. Εκείνη την περίοδο ο γενικός γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας - Θράκης Θύμιος Σώκος προχώρησε (χωρίς διαγωνισμό) στη μίσθωση στην Geovet της λατομικής έκτασης 160 στρεμμάτων στα Πετρωτά Έβρου, ώστε η εταιρεία να προχωρήσει στην έκδοση της απαιτούμενης άδειας.
Ωστόσο, διαχρονικά το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει διαφωνήσει με την απευθείας μίσθωση της έκτασης, με την πάγια θέση της ηγεσίας του να είναι ότι πρέπει να πραγματοποιηθεί διεθνής διαγωνισμός.
Η θέση του ΥΠΕΚΑ στηρίζεται, μεταξύ άλλων, σε μία γνωμοδότηση του παρέδρου του νομικού συμβούλου του υπουργείου Ανάπτυξης που ορίζει ότι δεν μπορεί να ανατεθεί απευθείας η μίσθωση της λατομικής έκτασης 161,2 χιλιάδων τ.μ. και σε σχετικό έγγραφο του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης. Αλλά και στο γεγονός ότι το ΙΓΜΕ πραγματοποίησε έρευνες στη συγκεκριμένη έκταση και κατά συνέπεια «δεν είναι δυνατόν να μισθωθεί απευθείας στη Geovet» η λατομική έκταση (ο μεταλλευτικός κώδικας προβλέπει ότι μία έκταση δεν μπορεί να μισθωθεί απευθείας σε ιδιώτη, εάν το ΙΓΜΕ έχει πραγματοποιήσει έρευνες σε αυτή).
Από την πλευρά της, η Geovet αμφισβητεί το μέγεθος και την ποιότητα των έρευνων του ΙΓΜΕ στην περιοχή και υποστηρίζει ότι η έκταση καλώς ανατέθηκε απευθείας σε αυτήν. Υποστηρίζει επίσης, ότι η επένδυση, προϋπολογισμού 40 εκατ. ευρώ, είχε εγκριθεί τον Ιούνιο 2011 από την τότε Ομάδα Εργασίας για την Απεμπλοκή Επενδύσεων.
Προτιμούμε να εισάγουμε
Ως αποτέλεσμα, η εξόρυξη του ζεόλιθου και κατ’ επέκταση το επενδυτικό σχέδιο της Geovet παραμένει στα χαρτιά. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ως αρμόδια, δεν προκηρύσσει διεθνή διαγωνισμό, η εταιρεία πληρώνει μισθώματα και η δικαιοσύνη ερευνά, εάν η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης ολιγώρησε ως προς την προκήρυξη διαγωνισμού. Το υπουργείο Περιβάλλοντος αναμένει την απόφαση της δικαιοσύνης.
Πάντως, είναι βέβαιο ότι εωσότου βρεθεί η «χρυσή» τομή, η Ελλάδα θα εισάγει ζεόλιθο από τη Βουλγαρία και την Τουρκία, που τείνουν να μετατραπούν σε ορισμένους από τους μεγαλύτερους περιφερειακούς παίκτες, στη συγκεκριμένη αγορά.
Σήμερα υπολογίζεται ότι εισάγουμε περισσότερους από 200.000 τόνους το χρόνο, με την τιμή ανά τόνο (για ποσότητα 20 τόνων) να κυμαίνεται από 300 έως 1.500 ευρώ, ανάλογα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Μεγάλο μέρος του κόστους αντιπροσωπεύουν τα μεταφορικά έξοδα.
Όλα αυτά όταν σε τέσσερα σημεία της Θράκης έχουν εντοπιστεί κοιτάσματα περίπου 600 εκατ. τόνων, με ποιότητα πολύ μεγαλύτερη, σε σχέση με αυτήν του εισαγόμενου ζεόλιθου.
Και με την Ελλάδα να μην είναι σε θέση να μετατρέψει σε χρήμα τον ορυκτό πλούτο της, στη γειτονική Τουρκία η Rota Mining Company κατάφερε τα τελευταία χρόνια να μετατραπεί σε μία από τις μεγαλύτερες, παγκοσμίως, εταιρείες εξόρυξης και κατεργασίας ζεολίθου...
Πηγή:www.capital.gr
